Pouzdanost

Većina bh. kompanija će 2020. godinu htjeti što prije da zaborave, a samo rijetke će ih se sjećati po poslovnim rezultatima koji su bili bolji nego godinu prije. Pokazuju nam to i podaci o bonitetno pouzdanim preduzećima koje tradicionalno objavljuju Poslovne novine i bonitetna agencija LRC koji posluju u sklopu LRC Grupacije.

Podaci za 2020. godinu o kojima će biti riječi i na konferenciji Poslovnih novina koja će pod sloganom „Magic of Innovation“ biti održana u decembru nam otkrivaju da je broj bonitetno pouzdanih kompanija u Bosni i Hercegovini 4.139, što je manje nego na kraju 2019. kada ih je bilo 5.632. Nije teško zaključiti zašto su brojke slabije u odnosu na 2019. godinu. Prošle godine su mnoge firme zbog zatvaranja ekonomije koju je prouzrokovala pandemija koronavirusa tapkale u mjestu, a mnoge od njih su privremeno ili trajno stavile ključ u bravu i to do nekih sretnijih vremena.

Ipak, ovih nešto više od 4.000 kompanija su pokazale određenu otpornost, a među njima je i znatan broj onih koji već godinama nose vrijedan certifikat bonitetne pouzdanosti. Tako je među njima 1.183 preduzeća koja su dvije godine zaredom bonitetno pouzdana, 725 koje su već tri godine bonitetno pouzdane, 404 su četiri godine zaredom na svojim pozicijama, a 1.180 su već pet godina u nizu bonitetno pouzdane. Prvi put se na ovoj listi našlo 572 kompanija, dok je onih koji imaju visoku ocjenu boniteta četiri ili pet zvjezdica u posljednjih godinu 75.

Veliki ekonomski centri

Svaka regija u Republici Srpskoj i svaki Kanton u FBiH ima svoje bonitetno pouzdane kompanije čijim rezultatima ćemo se baviti u drugim tekstovima. Ovaj put ćemo analizirati stanje u Zeničko-dobojskom i Tuzlanskom kantonu. Ova dva kantona su vrlo bitni ekonomski centri u FBiH i svaka statistika koja se tiče Zenice i Tuzle je uvijek važna.

U Tuzlanskom kantonu posluje 467 bonitetno pouzdanih kompanija koje su ostvarile prihod od 1,07 milijardi KM, dobit od 152,7 miliona KM i izvoz od 266,4 miliona KM, a istovremeno su zapošljavale 9.322 radnika. Bonitetno pouzdane kompanije s područja TK-a prošle godine su zabilježile pad u odnosu na prethodnu godinu u svim parametrima: prihodima za 65 posto, dobiti 52 posto, izvozu 54 posto i u broju radnika – 57 posto. Prošle godine je pao i ukupan broj bonitetno pouzdanih kompanija u ovom Kantonu i to za 27 posto.

Gradačačka mljekara Inmer je prva po prihodu koji je prošle godine iznosio 48 miliona KM među kompanijama u Tuzlanskom kantonu koje su pet godina zaredom bonitetno pouzdane. Na drugom mjestu ove liste je firma Herceg iz Srebrenika s prihodom od 46,3 miliona KM, a na trećem firma Disk iz Živinica s prihodom od 32,2 miliona KM.

Najuspješnija kompanija iz TK-a među onima koje su tri godine zaredom bonitetno pouzdane, posmatrajući visinu prihoda, je Tempo Plast iz Srebrenika koja se bavi proizvodnjom proizvoda od plastičnih masa za građevinarstvo sa prihodom od 15,9 miliona KM. Na drugom mjestu je Deplast iz Tuzle s prihodom od 11,2 miliona, a na trećem preduzeće Nipex iz Tuzle s prihodom od 9,6 miliona KM.

Na listi kompanija u TK-a koje su prvi put bonitetno pouzdane prvo mjesto zauzima firma PZU Apoteka Ibn-Sina iz Tuzla s prihodom od 36,5 miliona KM. Na drugom mjestu je Intertrans-Komerc Musić iz Srebrenika s prihodom od 4,4 miliona KM, a na trećem Elestra iz Gradačca s prihodom od 4,2 miliona KM.

Uspjeh tešanjskog Madija

U Zeničko-dobojskom kantonu na kraju 2020. godine poslovalo je 362 bonitetno pouzdane kompanije koje su imale ukupan prihod od 1,2 milijarde KM, dobit od 162,9 miliona KM i izvoz od 222,1 milion KM. U tim kompanijama je platu primalo 10.096 radnika.

I bonitetno pouzdane kompanije s područja ZDK-a bilježe pad gotovo u svim parametrima, osim u dobiti koja je porasla za šest posto u odnosu na predpandemijsku 2019. godinu. Ali, ostale brojke su u padu i to prihod za deset posto, izvoz za 14 posto i broja uposlenih za 16 posto. I njihov ukupan broj je smanjen i to za 19 posto.

Kompanija Madi iz Tešnja koja se bavi proizvodnjom proizvoda od mesa i mesa peradi je najuspješnija među kompanijama u Zeničko-dobojskom kantonu koje su bonitetno pouzdane pet godina zaredom s prihodom od 156,8 miliona KM. Drugo mjesto je zauzela Tvornica cementa Kakanj s prihodom od 90,6 miliona KM, dok je na trećem mjestu Mann+Hummel iz Tešnja s prihodom od 80,6 miliona KM.

Najuspješnija kompanija među onima koje su tri godine zaredom bonitetno pouzdane na području ZDK-a je Perutnina Ptuj – BH iz Breze koja se bavi proizvodnjom proizvoda od mesa i mesa peradi s prihodom od 72,5 miliona KM. Drugo mjesto je zauzela Industrija građevinskog materijala IGM iz Visokog s prihodom od 33,3 miliona KM, a treće Ugarak-Produkt iz Visokog s prihodom od 17,6 miliona KM. Među kompanijama koje se prvi put nalaze na listi bonitetno pouzdanih u ZDK je firma Pero Zenica (nespecijalizirana trgovina na veliko), s prihodom od 17,2 miliona KM. Drugo mjesto na ovoj listi pripada firmi Kovo-Commerce iz Visokog s prihodom od 14,9 miliona KM, a treće firmi „Inžinjering 1“ iz Jelaha s prihodom od 11,2 miliona KM.

Gradovi sa najvećim brojem bonitetno pouzdanih kompanija su Sarajevo (893), Banja Luka (492) i Tuzla (189).

Piše: Darko Omeragić